Co to jest dział spadku?
Z chwilą śmierci spadkodawcy następuje otwarcie spadku, a spadkobiercy wchodzą łącznie w całokształt sytuacji prawnej swojego spadkodawcy – z punktu widzenia jego majątku, stają się współwłaścicielami całego majątku spadkodawcy. Czynność prawna o nazwie „działu spadku” ma za zadanie rozdysponowanie rzeczy i praw wchodzących w skład spadku do majątku poszczególnych spadkobierców.
Konsekwencją dokonania podziału spadku jest również zmiana w zakresie odpowiedzialności za długi spadkowe – każdy z dotychczasowych współspadkobierców odpowiada samodzielnie za długi spadkowe w stosunku wielkości udziału, jaki mu przypada w spadku.
Jeżeli do masy spadkowej należy
- nieruchomość,
- ograniczone prawa rzeczowe,
- własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu.
Zgodnie z Art. 1037 Kodeksu cywilnego, umowa o dział spadku wymaga zachowania formy aktu notarialnego.
Sporządzenia umowy o dział spadku u notariusza wymaga zgody pomiędzy spadkobiercami. W przeciwnym razie rozwiązaniem jest próba osiągnięcia zgody drogą negocjacji, na przykład z udziałem mediatora, a jeśli i to nie przyniesie oczekiwanych rezultatów – dział spadku drogą postępowania sądowego.
Jak odbywa się sporządzenie notarialnego aktu działu spadku?
Warunkiem przystąpienia do czynności działu spadku jest stwierdzenie praw do spadku – za pomocą notarialnego poświadczenia dziedziczenia lub poprzez sądowe stwierdzenie nabycia spadku.
Podziału spadku u notariusza można dokonać na różne sposoby:
- fizyczne rozdzielenie majątku odpowiednio do wielkości udziału wszystkich spadkobierców,
- przyznanie majątku tylko jednemu lub kilku dziedziczącym z obowiązkiem spłaty pozostałych osób;
- przyznanie poszczególnych składników majątkowych określonym osobom, bez dokonywania spłat czy dopłat.
Ile kosztuje dział spadku u notariusza?
Czynność działu spadku u notariusza wiąże się z opłatami, których wysokość uzależniona jest od wielu czynników, takich jak wartość majątku spadkowego, rodzaj składowych majątku, a także stopień pokrewieństwa spadkobierców ze spadkodawcą. Składają się na nie:
- podatki od czynności cywilnoprawnych,
- opłaty sądowe,
- taksa notarialna.
Opłaty sądowe związane z działem spadku
Wysokość opłat sądowych pobieranych przez notariusza przy dziale spadku regulowana jest zapisami Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Ze względu na szeroką gamę opłat sądowych, które mogą się wiązać z działem spadku, prosimy o kontakt z kancelarią celem uzyskania szczegółowych informacji.
Wysokość taksy notarialnej przy dziale spadku
Maksymalną wysokość taksy notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Wartość podstawowej stawki taksy notarialnej:
- do 3000 zł – 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
- powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu prze- pisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
W przypadku działu spadku, stawka taksy notarialnej jest ustalana indywidualnie na podstawie stopnia skomplikowania konkretnej sprawy i wartości majątku spadkowego podlegającego działowi.
Dla przykładu, jeśli łączna wartość majątku spadkowego to 400 000 zł, wysokość taksy notarialnej będzie wynosiła 2370 zł, co wynika z obliczenia: 1010 zł + 1360 (0,4% x (400 000 – 60 000))
Do wartości taksy notarialnej należy doliczyć wynagrodzenie za sporządzenie wypisów w wysokości 6 zł za każdą stronę. Wszystkie podane opłaty są wartościami netto i objęte są PTiU w wysokości 23%.