Co to jest majątek wspólny?
Z chwilą zawarcia małżeństwa z mocy prawa pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, w wyniku czego prawa i przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa wchodzą w skład wspólnego majątku małżonków. Wszystko to co każdy z małżonków zarobi powiększa majątek wspólny.
Podział majątku wspólnego małżonków może obejmować zarówno cały ich majątek jak i jego część. Warunkiem możliwości zawarcia umowy o podział majątku wspólnego małżonków jest podpisanie przez nich umowy o rozdzielność majątkową małżeńską. Nie można bowiem dzielić majątku małżeńskiego dopóki istnieje wspólność ustawowa.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego?
Klasyfikację składników majątku małżonków do majątku wspólnego lub osobistego regulują przepisy Art. 31-34 Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO). W szczególności w skład majątku wspólnego wchodzą:
- akcje i udziały w spółkach kapitałowych;
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego;
wierzytelności; - wynagrodzenie za pracę i dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków;
- dochody z majątku wspólnego małżonków, w tym również z majątku osobistego każdego z małżonków;
- prawa nabyte wskutek zasiedzenia;
spółdzielcze prawo do lokalu;
prawo do lokalu na podstawie umowy najmu.
Majątek osobisty każdego z małżonków stanowią w szczególności prawa i przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa. Kolejną jednoznacznie określoną grupą składników zasilających majątek osobisty są przedmioty i prawa otrzymane w spadku. W przypadku darowizn, klasyfikacja zależna jest d treści umowy darowizny – jeśli w umowie nie ma zapisów wskazujących na obdarowanie obojga małżonków, przedmioty majątkowe wejdą do majątku osobistego.
W skład majątku wspólnego nie wchodzą na przykład:
- kwota otrzymana przez jednego z małżonków jako zwrot pożyczki udzielonej przed zawarciem małżeństwa;
- przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków, jeśli zostały nabyte przed powstaniem wspólności;
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za usługi osobiste świadczone przez jednego z małżonków w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Długi obciążające majątek wspólny nie są jego składnikami i co za tym idzie nie podlegają podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego.
Co to jest małżeńska umowa majątkowa?
Z chwilą zawarcia małżeństwa, powstaje między małżonkami z mocy ustawy (Kodeks rodzinny i opiekuńczy Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r.) wspólność majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Małżeńska wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) może być zmieniona w czasie trwania małżeństwa lub nawet przed jego zawarciem, poprzez jej:
- rozszerzenie,
- ograniczenie,
- ustanowienie rozdzielności majątkowej lub
- rozdzielność majątkowej z wyrównaniem dorobków.
Najczęściej małżonkowie decydują się na zawarcie rozdzielności majątkowej, znanej też jako intercyza. Małżeńska umowa majątkowa musi mieć postać aktu notarialnego.
Podział majątku po rozwodzie
Podziału majątku może dokonać sąd, ale także, i zdarza się to coraz częściej – u notariusza. Zawarcie umowy o podział majątku w formie aktu notarialnego jest znacznie szybsze i mniej stresujące niż postępowanie sądowe. Nawet, jeśli między małżonkami nie ma pełnej zgody, zawsze można skorzystać z usług profesjonalnego mediatora lub dokonać częściowego podziału majątku.
Dokumenty potrzebne do intercyzy lub innej majątkowej umowy małżeńskiej
Na spotkanie w kancelarii, którego celem jest sporządzenie majątkowej umowy małżeńskiej (np. intercyzy) należy wziąć ze sobą:
- odpis skrócony aktu małżeństwa lub podana data zawarcia małżeństwa,
- dane osobowe małżonków lub przyszłych małżonków (imiona, nazwisko, imiona rodziców, nr dowodu osobistego lub paszportu, PESEL, NIP, adres zameldowania).
Maksymalną wysokość taksy notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego małżeńskiej umowy majątkowej określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Wartość honorarium notariusza w tym przypadku wynosi 400 zł.
Dodatkowo notariusz pobiera opłatę za wypisy zależnie od ich ilości i objętości umowy.
Wszystkie opłaty notarialne podlegają podatkowi od towarów i usług (PTiU) w wysokości 23%.
Ile kosztuje sporządzenie umowy podziału majątku?
Zawarcie umowy podziału majątku u notariusza wiąże się z opłatami, których wysokość uzależniona jest od rodzaju składników majątkowych oraz ich wartości. Składają się na nie:
- podatki,
- opłaty sądowe,
- taksa notarialna.
Wysokość taksy notarialnej przy podziale majątku
Maksymalną wysokość taksy notarialnej za sporządzenie aktu notarialnego określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Wartość honorarium notariusz zależy od wartości majątku i wynosi :
- do 3000 zł – 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
- powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu prze- pisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
Dla przykładu, w przypadku podziału majątku o wartości 400 tys. zł, maksymalna wysokość taksy notarialnej będzie wynosiła 2370 zł (1010 zł + 1360 zł) netto.
Dodatkowo notariusz pobiera opłatę za złożenie wniosku wieczystoksięgowego w wysokości 200 zł oraz za wypisy zależnie od ich ilości i objętości umowy.
Wszystkie opłaty notarialne podlegają podatkowi od towarów i usług (PTiU) w wysokości 23%.